Formula 1'de Parc Fermé Nedir? Kurallar, Kısıtlamalar ve Stratejinin Etkisi

1. Parc Fermé Tanımı

Parc Fermé (Fransızcada "kapalı park" anlamına gelir), takımların araçlarında yapabilecekleri değişiklikleri sınırlayan katı bir düzenleyici koşuldur. Amacı, takımların özel ve gerçekçi olmayan sıralama turları düzenleyip ardından yarışa özel konfigürasyonlara geçmelerini önlemektir. Parc Fermé, araçları belirli bir duruma kilitleyerek adaleti korur, maliyetleri kontrol eder ve aşırı teknik suistimali önler.
$MARKDOWN_PLACEHOLDER_1$$

2. Parc Fermé Kuralları Ne Zaman Geçerlidir?

Parc Fermé kuralları, yarış hafta sonu boyunca belirli bir noktada etkinleşir:

• Standart yarış hafta sonları: Parc Fermé, sıralama turlarının başlangıcında başlar ve yarışın başlangıcına kadar yürürlükte kalır. - Sprint hafta sonları: Parc Fermé, Cuma günü sıralama turlarının (GP gridini belirleyen) başlangıcında başlar ve Sprint sonuna kadar devam eder. Ardından Grand Prix öncesinde yeniden etkinleştirilir.

Parc Fermé sırasında takımlar yalnızca sınırlı bakım yapabilir ve herhangi bir ek çalışma için FIA'dan izin almalıdır.

3. Takımların Değiştirmesine İzin Verilen/Yasak Olanlar

İzin Verilenler:

Takımlar şunları yapabilir:

• Güvenlik ve güvenilirlik için temel kontroller ve ayarlamalar
• Fren havasının alınması ve soğutma sistemi astarı
• Lastik değişimleri (izin verilen set ve kurallara uygun olarak)
• Ön kanat açısı ayarlamaları
• Küçük kaporta veya parça onarımları (izin alınarak)
• Hasarlı parçaların aynı özelliklere sahip parçalarla değiştirilmesi

Yasak Olanlar:

Takımlar şunları değiştiremez:

• Süspansiyon ayarı (sürüş yüksekliği, kamber, toe açısı, yaylar, amortisörler)
• Vites oranları veya ana şanzıman parçaları
• Performansı etkileyen aero bileşenleri
• Soğutma açıklıkları veya ana kaporta şekilleri
• Düzenlemeli modların ötesinde yakıt yükü veya motor haritası ayarları

Performansı etkileyen herhangi bir değişiklik gerekçelendirilmeli, belgelendirilmeli ve genellikle FIA tarafından onaylanmalıdır.

4. İhlal Cezaları

Bir takım Parc Fermé sırasında izinsiz bir değişiklik yaparsa:

• Aracın pit şeridinden başlaması zorunludur.

Ağır veya tekrarlanan durumlarda:

• Ek cezalar veya inceleme cezası uygulanabilir.

Pit şeridinden başlamak, sıralama turlarındaki tüm avantajları ortadan kaldırarak ihlallere karşı güçlü bir caydırıcılık sağlar.
$MARKDOWN_PLACEHOLDER_4$$

5. Sıralama Turları ve Yarış Stratejisi Üzerindeki Etkisi

Parc Fermé düzeni kilitlediği için:

• Takımlar, farklı yakıt yükleri, lastikler ve koşullara rağmen hem sıralama turları hem de yarış için uygun bir konfigürasyon seçmelidir.
• Tek turda en yüksek hızı sağlayan bir düzenek, yarışta lastiklerin performansını düşürebilir.
• Tersine, yarış odaklı bir düzenek, grid pozisyonunu tehlikeye atabilir.

Bu denge, modern Formula 1'in temel stratejik zorluklarından biridir.

6. Kurulum Kararları: Tavizler ve Risk

Parc Fermé'nin etkilediği temel tavizler şunlardır:

• Düşük ve yüksek yere basma kuvveti: Sıralama hızı ve yarış lastiği ömrü ve dengesi.
• Aerodinamik kazanımlar için agresif sürüş yüksekliği ve dibe vurma veya yunuslama riski.
• Mekanik yol tutuşu ve aerodinamik verimlilik.

Takımlar, aracı kilitlemeden önce pist gelişimini, sıcaklık değişimlerini ve yarış temposunu tahmin etmelidir.

Yanlış bir kurulum, yarış boyunca kolayca düzeltilemeyen bir dezavantaja dönüşür.

7. Kaza veya Hasar Sonrası İstisnalar

Bir araç sıralama turlarından sonra (veya Sprint hafta sonları sırasında) hasar görürse, takım aracı FIA gözetiminde onarabilir. Koşullar:

• Parçalar, mevcut olmadıkça aynı teknik özelliklere sahip olmalıdır.
• Onarım kapsamlıysa veya yasaklanmış ayar değişiklikleri içeriyorsa, FIA aracı pit şeridi başlangıcına taşıyabilir.

Bu, takımların "hasarı" bahane olarak kullanarak yükseltilmiş bileşenler takmasını veya performansı değiştirmesini engellerken güvenliği de sağlar.

8. Özet

Parc Fermé, Formula 1'in en önemli düzenleyici unsurlarından biridir. Sıralama turları ile yarış arasındaki değişiklikleri kısıtlayarak adaleti sağlar, maliyetleri sınırlar ve ayar seçimlerini yüksek riskli stratejik bir karar haline getirir. Takımlar, iki çok farklı performans ortamı için tek bir konfigürasyona bağlı kalırken risk ve ödül arasında denge kurmalıdır. Parc Fermé'yi anlamak, sıralama turları öncesi hazırlık ve ayar modellemesinin neden bu kadar önemli olduğunu ve Cumartesi günkü hataların neden Pazar günü ağır sonuçlar doğurabileceğini açıklar.